Ilość dostępnych na rynku routerów może przytłoczyć. Choć w teorii większość z nich powinna sprawdzić się równie dobrze, praktyka pokazuje, że przy podejmowaniu decyzji trzeba zwracać uwagę również na parametry zwykle traktowane po macoszemu. Pozwoli to uniknąć problemów ze zbyt wolnym transferem, ograniczoną funkcjonalnością lub słabym pokryciem sygnałem WiFi.
Typ łącza internetowego a router
Funkcja routerów jest zawsze taka sama, ale należy pamiętać, że ich konstrukcja jest opracowana zawsze z myślą o konkretnej technologii sygnału wejściowego. Jest to podstawowe kryterium wyboru najlepszego dla nas routera, bo dopasowanego do internetu, który posiadamy albo będziemy posiadać.
Router do Neostrady, Netii
Dawniej stosowane routery do Neostrady działały z kablem RJ-11. Dziś coraz częściej łącze jest realizowane przez światłowody, ale wciąż pewna część modemów Neostrady czy Netii działa właśnie w tej starszej technologii ADSL lub VDSL. Biorąc pod uwagę rozwój sieci światłowodowej dziś już raczej inwestycja w taki router będzie w większości przypadków nietrafiona.
Router do światłowodu
Zamiast kupować router z gniazdem RJ-11, lepiej będzie kupić taki, który poza nim ma również dziś zdecydowanie częściej używane RJ-45. To właśnie takie gniazdo umożliwia podpięcie sieci światłowodowej.
Router z modemem LTE
Router LTE może obsługiwać szybki internet w technologii 4G. Modułem do tego niezbędnym jest modem GSM – spora część routerów ma modem wbudowany (kartę SIM umieszcza się bezpośrednio w routerze), natomiast inne wymagają podłączenia przenośnego modemu przez gniazdo USB (to dziś nieco rzadziej stosowane rozwiązanie, mające jednak swoje zalety).
Router do kablówki
Sieci kablowe i dostawcy lokalni w większości korzystają z infrastruktury bazującej na przyłączach RJ-45. Jest to dziś zresztą najbardziej uniwersalny typ połączenia sieciowego, w którym działa wiele różnych urządzeń. Nie wnikając w szczegóły techniczne, w porównaniu z RJ-11 oferuje większą funkcjonalność i niezawodność, poza tym technologie bazujące na liniach telefonicznych dziś nie są dynamicznie rozwijane.
Wyszukaj router
Jeżeli nie masz ochoty czytać tych wszystkich informacji i technicznych rozważań, wystarczy wpisać poniżej jakiego routera szukasz i dostaniesz odpowiedź. Albo będzie to ranking w Twojej kategorii (np. router LTE) albo jeżeli znasz konkretny model routera, to możesz go wyszukać, sprawdzić opinie i znaleźć najlepszą cenę.
Najlepszy router dopasowany do potrzeb
Kryteria wyboru będą zmieniały się w zależności od planowanego zastosowania, ale pewne cechy pozostaną wspólne we wszystkich przypadkach. Wybór samej technologii wcale jeszcze nie zamyka sprawy – trzeba zagłębić się w szczegóły dotyczące charakterystyki sprzętu.
Przepustowość łącza
Jest to parametr, który określa, z jaką prędkością będą przekazywane dane. Producent może tę wartość określić konkretną liczbą, jednak zwykle jest to wynik testów w warunkach laboratoryjnych, który niezbyt dobrze oddaje rzeczywistą charakterystykę sprzętu. Zamiast tego warto skorzystać z innej cechy, którą jest standard sieci lub częstotliwość, na której pracuje router. Większość urządzeń korzysta głównie z częstotliwości 2,4 GHz. Dla osób potrzebujących większej przepustowości bez zakłóceń lepszy będzie modem pracujący na 5 GHz (standard 802.11ac). Routery 802.11n obsługują obie częstotliwości, ale zamiast 2,6 Gb/s oferuje tylko 600 Mb/s.
Pokrycie sygnałem WiFi
W tym przypadku również producent może zdecydować o podaniu orientacyjnej wartości w charakterystyce sprzętu i napisać na przykład, że router pokryje sygnałem 60, 100 czy 300 metrów kwadratowych. Warto jednak pamiętać, że w realnych warunkach zasięg będzie ograniczony przez przeszkody architektoniczne. Niestety nie ma dobrego sposobu, żeby ocenić, jaki jest realny zasięg sygnały z routera i trzeba tu kierować się albo doświadczeniami ze starszym sprzętem, albo podpowiedziami bardziej doświadczonych użytkowników.
Anteny
Każdy router ma antenę, ale tylko niektóre modele są wyposażone w anteny zewnętrzne. Jeśli te można zamienić na silniejsze, to jest to dobry sposób na zwiększenie siły sygnału i rozszerzenie zasięgu. Warto więc rozejrzeć się przynajmniej za routerem, który ma dodatkowe wyjście antenowe – samą antenę będzie można dokupić później, jeśli okaże się, że moduł wbudowany jest zbyt słaby, żeby zapewnić odpowiednio szybki internet w całym domu.
Dodatkowe porty LAN
Wiele modemów, szczególnie tych na kartę SIM, dziś jest pozbawianych gniazd LAN. Sieci przewodowe nadal jednak mają wiele zalet i w wielu przypadkach opłaca się na przykład pociągnąć kabel na piętro domu albo wykorzystać sieć tradycyjną, jeśli WiFi nie pozwala na wygodną grę online. Tutaj trzeba dobrze rozważyć własne potrzeby.
Bezpieczeństwo
Router jest bramą, przez którą można zaatakować użytkowników sieci domowej, dlatego powinien zapewniać maksymalny poziom bezpieczeństwa. Ograniczeniem tutaj będzie wiedza użytkowników na temat korzystania z tych zabezpieczeń, warto jednak zdobyć trochę informacji o konfigurowaniu bezpiecznych sieci z routerami i wtedy kupić sprzęt, który zapewnia jak największą ilość mechanizmów zabezpieczających.
MU-MIMO
Skrótem tym określa się technologię podziału przepustowości z automatyczną priorytetyzacją połączeń dla wielu użytkowników. Jest to rozwiązanie działające tylko w sieciach 5 GHz, dzięki któremu każdy użytkownik otrzymuje automatycznie taki transfer, jaki jest wymagany dla konkretnej aktywności. Dzięki temu unika się „tłoku” na wyjściu, a każde z maksymalnie 4 urządzeń otrzymuje optymalną szybkość łącza na wyłączność.
Interfejs konfiguracyjny
Dobrze jest, jeśli użytkownik może samodzielnie ustalić wiele parametrów dotyczących pracy routera. O ile zaawansowani użytkownicy poradzą sobie nawet z częścią routerów nieoferujących własnego panelu zarządzania, o tyle dla wszystkich innych istotne jest, aby można było ustawić działanie sieci z poziomu czytelnego, polskojęzycznego panelu na własnym komputerze.
Router z systemem Mesh – czy warto taki kupić do domu?
W ostatnim czasie dużą popularnością cieszą się systemy Mesh. To router oraz punkty dostępowe, które współpracują ze sobą, aby zapewnić pokrycie sygnałem dobrej jakości na większej powierzchni. W podstawowej wersji kupić można prosty zestaw np. z jednym Access Pointem, a później w miarę potrzeb go rozbudowywać, a bardziej złożone zestawy mają już tych AP-ów więcej. Tak naprawdę całość tworzy po prostu sieć bezprzewodową o bardziej skomplikowanej strukturze, natomiast dużym ułatwieniem jest fakt, że wszystkie urządzenia systemu Mesh są już wstępnie skonfigurowane i uruchomienie sieci nie wymaga praktycznie żadnych dodatkowych umiejętności.
Dla osób, które są w stanie samodzielnie wybrać dobry, tani router, dobrać do niego choćby używane punkty dostępowe i wszystko to skonfigurować w miarę szybko, zakup gotowego systemu Mesh może być nieopłacalny, ale jest to rozwiązanie wygodniejsze i szybsze w instalacji. Dodatkowym plusem meshpointów jest to, że często można je włączać i wyłączać z poziomu smartfona, więc tak naprawdę jest to już dość zaawansowana struktura sieciowa, przewyższająca funkcjonalnością tę, którą można zbudować na bazie innego sprzętu.
Bezpieczeństwo routera – warto poświęcić mu chwilę
Bezpieczeństwo sieci tworzone wokół routera powinno być zawsze jednym z priorytetów. Dbałość o nie rozpoczyna się już od wyboru odpowiedniego sprzętu. Każdy router dba o bezpieczeństwo użytkownika – lepiej lub gorzej – na kilku poziomach i warto mieć przynajmniej podstawową wiedzę na ten temat, żeby uniknąć podsłuchu, przejęcia danych logowania do systemów bankowych czy choćby najzwyklejszego sąsiedzkiego podkradania internetu.
Sieci chronione hasłem
W przypadku nowych routerów nie będzie z tym problemów i ten punkt trafia na listę w zasadzie tylko jako przestroga, by nikt nie dał się nabrać w sieci na ogłoszenia sprzedaży routerów oferujących „bezpieczne szyfrowanie WEP”. Ten standard nie jest bezpieczny, bo hasło można złamać w kilka sekund metodą siłową. Minimum to sieć chronione WPA2.
Zapora ogniowa (firewall)
Jest to w większości przypadków już funkcja wbudowana, jednak liczy się nie tylko obecność, ale także możliwość kontroli zasad dostępu i z tym bywa różnie. Cała idea sprowadza się do nasłuchiwania przez router całej komunikacji na wejściu i wyjściu oraz odrzucaniu połączeń niepasujących do pewnego podstawowego wzorca uznanego za bezpieczny. To zabezpieczenie jest dobre, jeśli zaporę można dodatkowo skonfigurować. Bez tego jej skuteczność jest przeciętna.
Blokady rodzicielskie i filtry
Dziś wiele średniej klasy modemów ma tę funkcję gotową do użycia od razu po wyjęciu z pudełka. Nad przydatnością toczą się spore dyskusje, bo są to zabezpieczenia zasadniczo niskiej klasy, choć oczywiście umiejętne z nich korzystanie może dać pewne korzyści.
VPN
VPN, czyli sieć wirtualna, to sposób na izolowanie całego ruchu lub jego części w taki sposób, aby inni użytkownicy tej samej sieci nie mogli go podsłuchać. Rozwiązanie to stosowało się dawniej najczęściej jako zabezpieczenie sieci monitoringu IP, ale dziś warto zadbać o nie również w prywatnych sieciach. Niektóre routery oferują łatwe tworzenie VPN-ów po prostu przez naciśnięcie przycisku w obudowie i choć to rozwiązanie oferuje trochę mniejszy poziom bezpieczeństwa niż konfiguracja VPN-a przez interfejs obsługi, to i tak jest to spory krok naprzód w porównaniu do braku zabezpieczeń.
Sieci gościnne
Sieć gościnna tak naprawdę też zwykle bazuje na VPN-ach. Polega to po prostu na wydzieleniu pewnej podsieci, która będzie izolowana od sieci podstawowej. Pozwala to na udostępnienie połączenia internetowego, ale z jednoczesnym zabezpieczeniem sieci domowej. To przydatne rozwiązanie, tym bardziej że pozwala utrzymać w ryzach również niektóre sprzęty klasy Smart, co do których użytkownik nie ma pewności, jak korzystają z innych zasobów sieciowych. Innymi słowy – każdy, kto obawia się szpiegujących telefonów i robotów sprzątających, może podłączyć je do sieci gościnnej.
WPS
Wciąż standard ten bywa przedstawiany jako sposób na zabezpieczenie sieci przez użytkowników o minimalnej wiedzy. Tak niestety nie jest – pokonanie WPS-a wymaga wiedzy niewiele większej niż jego uruchomienie, zatem ten mechanizm nie może zostać uznany za zabezpieczenie sieci domowej. Stwarza tylko takie pozory, co jest podwójnie szkodliwe, ponieważ nie tylko nie wprowadza rzeczywistej ochrony, ale także powoduje, że użytkownicy mogą zapominać o innych zasadach bezpieczeństwa w sieci.
Podmiana firmware’u
Każdy router ma wgrane oprogramowanie producenta. Niestety w wielu przypadkach jest ono dziurawe lub po prostu nigdy nie będzie zaktualizowane. Użytkownicy, którym naprawdę zależy na bezpieczeństwie, a którzy mają już nieco większą wiedzę, powinni rozejrzeć się za sprzętem, na którym można zainstalować własne oprogramowanie. Nie jest to prosta czynność, ale pozwala lepiej wykorzystać potencjał routera i stanowi bardzo dobre zabezpieczenie sieci domowej.
Ile wydać na dobry router?
Router mogą kosztować kilkadziesiąt złotych, ale najszerszy przedział to sprzęt za 100-400 złotych. Nie brak też urządzeń za parę tysięcy, jednak cena sama w sobie nie musi być wyznacznikiem jakości. Czego można się spodziewać w różnych przedziałach cenowych?
Router do 100 zł
To podstawowy sprzęt dla niezaawansowanych użytkowników niemających większych oczekiwań co do funkcjonalności sieci. Zwykle routery za tę cenę nie będą miały nawet dodatkowego wyjścia antenowego, a ich konfiguracja będzie bardzo ograniczona, co stwarza też pewne problemy związane z bezpieczeństwem. Można na ich bazie zbudować prostą sieć domową z Neostradą, ale niewiele więcej. O podłączeniach USB czy eSATA nie ma nawet co marzyć, zasięg sygnału będzie wystarczający w mieszkaniu, ale w piętrowym domu już prawdopodobnie nie da rady.
Router do 300 zł
W tym przedziale cenowym wybór jest dość trudny, bo znajdują się tu i prawdziwe perełki, i zbyt drogie modemy niemające ciekawych funkcji. Warto już rozglądać się za tymi, które oferują tunelowanie VPN i sieci gościnne. W wielu modelach producent zamontuje albo antenę zewnętrzną o niezbyt imponującej mocy, albo przynajmniej gniazdo antenowe. W niektórych modelach będzie można podmienić oprogramowanie i lepiej je skonfigurować, ale w większości nie będzie to możliwe. Warto poszukać routera, który ma nieco bardziej rozbudowane funkcje bezpieczeństwa i wygodny panel konfiguracyjny.
Router do 800 zł
Za 800 złotych można kupić dobry sprzęt z kilkoma antenami zewnętrznymi, formowaniem wiązki WiFi, solidnymi zabezpieczeniami, a więc i mocnym procesorem, który te wszystkie funkcje obsłuży. To dobre routery dla graczy i kinomaniaków, ale także domowych użytkowników, którzy chcą mieć kontrolę nad bezpieczeństwem sieci. Trochę poza głównym nurtem dyskusji warto też dodać, że za te pieniądze można kupić router, który naprawdę dobrze wygląda i jest wykonany z solidniejszych materiałów – ma to drugorzędne znaczenie, ale całkiem pominąć się tego nie da.
Podsumowanie
Kryteriów wyboru routera są dziesiątki, ale przede wszystkim trzeba zastanowić się nad tym, jaki parametr będzie kluczowy: przepustowość, bezpieczeństwo, siła sygnału czy choćby możliwość konfiguracji większej ilości parametrów. Dopiero dobrze znając własne wymagania, można zapoznać się z informacjami od producenta. Wiele routerów, również tych z niższej półki cenowej, ma funkcje, które przyciągają uwagę, jednak często później pozostają niewykorzystane. Zamiast wierzyć zapewnieniom producentów i sprzedawców, zdecydowanie lepiej będzie po prostu przejrzeć dane techniczne: może nie jest to najciekawsze zajęcie pod słońcem, ale warto poświęcić mu tyle czasu, ile trzeba.